Chuyện ngụ ngôn về người xây dựng đường ống
Câu chuyện này của một người bạn đã gửi cho tôi và bạn ấy muốn tôi hướng tới tương lai với những "đường ống" qui mô và hoành tráng. "Xin chân thành cảm tạ" tới người bạn của tôi vì câu chuyện rất hay và đầy ý nghĩa...!
Năm 1801, ở một thung lũng giữa nước Ý
NGÀY XỬA NGÀY XƯA, RẤT XƯA, có hai người anh em họ trẻ trung và đầy tham vọng tên là Pablo và Bruno, họ sống gần nhau trong một ngôi làng nhỏ ở Ý.
Họ là những người bạn thân nhất của nhau. Và là những người có hoài bão.
Họ không ngừng nói chuyện với nhau về một ngày nào đó, một cách nào đó, họ sẽ trở thành những người đàn ông giàu có nhất làng. Cả hai đều thông minh và chăm chỉ. Tất cả những gì họ cần là một cơ hội.
Một ngày nọ cơ hội đã đến. Làng quyết định thuê hai chàng trai mang nước từ một con sông gần đó về bể chứa nước công cộng ở quảng trường trung tâm. Công việc đó đã thuộc về Pablo và Bruno.
Mỗi người xách hai xô nước và tiến thẳng ra con sông. Hết ngày, họ đã đổ đầy nước vào bể chứa. Người già trong làng đã trả cho họ một xu cho mỗi xô nước.
“Giấc mơ của chúng ta đã thành hiện thực rồi!” Bruno hét to. “Tôi thật không dám tin vào vận may tuyệt vời của chúng mình”.
Nhưng Pablo không chắc là vậy.
Lưng anh đau mỏi và bàn tay anh phồng rộp lên vì xách những xô nước nặng. Anh khiếp sợ mỗi khi tỉnh dậy và đi làm vào sáng hôm sau. Anh thề rằng anh phải tìm ra một cách thức tốt hơn để mang nước từ dòng sông về làng.
Pablo, anh chàng đường ống dẫn
“Bruno này, tôi có một kế hoạch”, Pablo nói với Bruno vào buổi sáng khi hai người xách xô nước đi ra sông. “Thay vì hì hụi xách xô đi tới đi lui để kiếm vài đồng mỗi ngày, hãy cùng xây một đường ống dẫn nước bắc từ con sông về làng mình đi”.
Bruno dừng lại chết đứng giữa đường.
“Một đường ống dẫn nước! Ai đã từng nghe tới cái đó?” Bruno hét lên. “Chúng ta có được một công việc tuyệt vời, Pablo. Tôi có thể xách 100 xô nước một ngày. Một xu một xô, là 1 đô la một ngày đấy! Tôi giàu rồi! Đến cuối tuần, tôi có thể mua một đôi giày mới. Đến hết tháng là một con bò sữa. Và đến cuối sáu tháng, tôi có thể xây một cái nhà. Chúng ta đang có công việc tốt nhất thị trấn. Chúng ta có những ngày nghỉ cuối tuần và 2 tuần nghỉ lễ được trả công mỗi năm. Chúng ta đã ổn định cuộc sống rồi! Hãy đi khỏi đây với cái đường ống dẫn của cậu đi”.
Nhưng Pablo không dễ nản chí như vậy. Anh kiên nhẫn giải thích kế hoạch đường ống dẫn cho người bạn thân. Pablo sẽ đi gánh nước nửa ngày, nửa ngày còn lại cộng thêm cuối tuần, anh sẽ xây dựng đường ống dẫn của mình. Anh ấy biết rằng sẽ thật vất vả khi đào rãnh trên đất đá. Vì được trả tiền trên những xô nước anh xách được, anh biết rằng ban đầu thu nhập sẽ giảm đi. Anh cũng biết rằng sẽ mất một năm, có thể là hai năm, trước khi đường ống dẫn của anh ấy bắt đầu mang lại lợi nhuận lớn. Nhưng Pablo tin tưởng vào giấc mơ của mình và anh đã bắt tay vào làm việc.
Bruno và những người dân làng bắt đầu chế nhạo Pablo, họ gọi anh là “Pablo, anh chàng Đường ống dẫn”. Bruno với số tiền kiếm được gấp đôi thu nhập của Pablo đã phô trương những vật dụng anh mới sắm được. Anh mua một con lừa được trang bị với một bộ yên mới cứng bằng da thuộc, anh luôn để nó ở ngoài căn nhà 2 tầng mới toanh. Anh mua những bộ quần áo lòe loẹt và những bữa ăn ngon lành trong quán trọ. Người dân làng gọi anh là Ngài Bruno, họ khen ngợi anh mỗi khi anh mời rượu tất cả mọi người trong quán và họ cười lớn mỗi khi anh pha trò.
Hành động nhỏ tạo ra Kết quả lớn
Trong khi Bruno đang nằm dài trên chiếc võng vào mỗi buổi tối và những ngày cuối tuần thì Pablo vẫn cần mẫn đào đường ống dẫn của mình. Mấy tháng đầu, dù Pablo đã cố gắng nhưng không có kết quả mấy. Công việc rất vất vả, thậm chí nặng nhọc hơn việc xách nước của Bruno bởi Pablo còn làm việc cả vào các buổi tối và cuối tuần.
Nhưng Pablo luôn tự nhắc nhở mình rằng ước mơ tươi đẹp ngày mai được xây dựng bằng những hy sinh của ngày hôm nay. Ngày lại ngày, anh đào từng mét một.
“Từng mét, từng mét, sẽ là hai mét”, anh tự hát khi vung cái cuốc chim cắm vào mảng đất đá. Những cuốc nhỏ dần dần mở rộng ra thành 1 mét… rồi thành 10 rồi 20… 100…
“Nỗi đau ngắn sẽ được trả lại bằng lợi ích lâu dài”, anh tự nhắc mình khi anh kiệt sức sau một ngày lao động và trở về với căn lều khiêm tốn. Anh đo lường thành công của mình bằng việc đặt ra và đạt được mục tiêu mỗi ngày. Anh hiểu rằng, theo thời gian, kết quả sẽ vượt xa những nỗ lực của anh.
“Hãy tập trung nghĩ về phần thưởng sắp tới”, anh nhắc đi nhắc lại khi chập chờn trong giấc ngủ vang tiếng cười của người dân làng từ quán rượu vọng lại.
“Hãy tập trung nghĩ về phần thưởng sắp tới…”
Tình thế lật ngược
Từng ngày qua đi. Một ngày nọ Pablo chợt nhận ra đường ống của anh đã hoàn thành được một nửa. Vậy là anh chỉ còn phải đi một nửa quãng đường để làm đầy xô nước của mình! Pablo đã sử dụng tối đa thời gian để xây dựng đường ống của mình. Và ngày hoàn thiện cũng ngày một đến sớm hơn.
Trong những phút nghỉ ngơi, Pablo quan sát người bạn của mình xách những xô nước. Chưa bao giờ vai của Bruno trở nên sưng phồng như vậy. Đôi vai anh mỏi nhừ, những bước chân của anh nặng nề, chậm chạp bởi công việc cực nhọc hàng ngày. Bruno cáu kỉnh, lầm lì, ủ dột và giận dữ trước thực tế anh ta phải chịu số phận xách nước ngày qua ngày cho đến hết đời.
Anh bắt đầu ít ở nhà và la cà ở quán rượu nhiều hơn. Khi những khách uống rượu ngó thấy Bruno đến, họ huýt sáo trêu chọc anh "Bruno Anh chàng Xách nước đã đến rồi", và họ cười khúc khích với nhau khi thấy những gã say trong thị trấn bắt chước dáng gù lê bước của Bruno. Bruno không còn mua rượu mời mọi người trong quán, cũng không kể những câu chuyện cười nữa. Lúc này, anh thích ngồi một mình trong những góc tối vây quanh bởi những cái chai rỗng.
Cuối cùng, ngày trọng đại của Pablo cũng đã đến - đường ống dẫn đã hoàn thành! Những người dân làng bàn tán xôn xao khi chứng kiến dòng nước tuôn trào qua đường ống dẫn về bể chứa nước chung của làng. Bây giờ, dân làng đã có nguồn cung cấp nước sạch thường xuyên ổn định, dân chúng từ những vùng xung quanh cũng nghe tiếng mà chuyển đến ngôi làng sinh sống, ngôi làng ngày càng phát triển và thịnh vượng.
Sau khi đường ống dẫn được hoàn thành, Pablo không còn phải xách từng xô nước nữa. Cho dù anh có làm việc hay không thì nước vẫn chảy. Nước chảy khi anh đang ăn. Nước chảy khi anh đang ngủ. Nước chảy trong những ngày cuối tuần khi anh đang vui chơi. Càng nhiều nước chảy về làng, càng có nhiều tiền chảy vào túi của Pablo.
Pablo - Anh chàng Đường ống dẫn đã được biết tới với cái tên Pablo - Người làm nên Điều kỳ diệu. Các chính trị gia khen ngợi tầm nhìn của anh và năn nỉ anh ra tranh cử chức thị trưởng. Nhưng Pablo hiểu rằng những gì anh đã đạt được không phải là điều kỳ diệu. Nó chỉ là khởi đầu của một giấc mơ lớn, rất lớn. Bạn thấy đấy, Pablo có những kế hoạch vươn xa ra ngoài thị trấn của anh.
Pablo dự định xây dựng những đường ống dẫn trên toàn thế giới!
Tuyển bạn làm việc để giúp đỡ
Đường ống dẫn đã khiến Bruno - Anh chàng Xách nước mất việc. Pablo cảm thấy đau lòng khi nhìn người bạn cũ cầu xin đồ uống miễn phí tại quán rượu. Vậy nên Pablo thu xếp gặp Bruno.
“Bruno này, tôi đến để nhờ anh giúp đỡ đây”. Bruno dựng thẳng đôi vai gù của anh và liếc nhìn lại với cặp mắt nhỏ thâm đen. “Đừng có nhạo báng tôi”, Bruno rít lên.
“Tôi không đến đây để hả hê với thành công của mình”, Pablo nói. “Tôi đến đây để đề nghị anh một cơ hội tuyệt vời. Tôi đã mất hơn hai năm để hoàn thành đường ống dẫn đầu tiên của mình.
Nhưng tôi cũng đã học được rất nhiều trong suốt hai năm đó! Tôi hiểu phải dùng công cụ nào. Nên đào ở đâu. Làm thế nào để đặt ống dẫn. Tôi đã ghi chép trong suốt thời gian làm việc, và tôi đã phát triển một hệ thống cho phép tôi có thể xây dựng nhiều đường ống dẫn khác nữa”.
“Tôi có thể tự mình xây dựng đường ống dẫn trong một năm. Nhưng như vậy không phải là cách sử dụng thời gian của tôi theo cách tốt nhất. Kế hoạch của tôi là dạy anh và nhiều người khác cách xây dựng đường ống dẫn... rồi sau đó nhờ anh dạy những người khác... rồi lại nhờ mỗi người trong số đó dạy thêm nhiều người khác nữa... cho đến khi đường ống dẫn có ở mọi ngôi làng trong vùng... ở mọi ngôi làng trên cả nước... và thậm chí, đường ống dẫn xuất hiện ở mọi ngôi làng trên toàn thế giới!”
“Hãy thử nghĩ xem”, Pablo tiếp tục, “Chúng ta có thể kiếm được một phần trăm lợi nhuận từ mỗi mét khối nước chảy qua những đường ống dẫn này. Càng nhiều nước chảy qua ống, càng nhiều tiền chảy vào túi chúng ta. Những đường ống dẫn mà tôi lắp đặt không phải là sự kết thúc của một giấc mơ. Đó chỉ là sự khởi đầu”.
Bruno cuối cùng cũng nhìn thấy bức tranh tổng thể. Anh mỉm cười và chìa bàn tay chai sạn của mình cho người bạn thân. Họ bắt tay... và ôm lấy nhau như những người bạn lâu ngày thất lạc.
Giấc mơ đường ống dẫn trong một thế giới mang xô xách nước
Nhiều năm trôi qua. Pablo và Bruno đã nghỉ hưu được một thời gian. Công việc kinh doanh đường ống dẫn toàn cầu của họ vẫn tiến triển tốt, hàng triệu đô la được bơm về tài khoản ngân hàng của hai người mỗi năm. Đôi khi, trong những chuyến đi của họ qua các làng quê, Pablo và Bruno chợt gặp những thanh niên đang đi xách nước.
Hai người bạn thời thơ ấu đã kéo những chàng thanh niên lại và kể cho họ nghe câu chuyện của mình, đồng thời đề nghị được giúp họ xây dựng những đường ống dẫn của chính họ. Một vài người lắng nghe và nắm lấy cơ hội để khởi động một kinh doanh đường ống dẫn.
Nhưng cũng đáng buồn là, hầu hết những anh chàng xách nước đều thẳng thừng gạt bỏ ý tưởng về đường ống dẫn. Pablo và Bruno liên tục nghe những lời từ chối giống nhau hết lần này đến lần khác.
“Tôi không có thời gian”.
“Bạn tôi nói rằng anh ta biết một anh bạn của một người bạn đã cố gắng xây đường ống dẫn và đã thất bại”.
“Chỉ có những người đầu tiên nhanh chân nhất kiếm chác được từ những đường ống dẫn thôi”.
“Tôi đã xách nước cả đời. Và tôi sẽ trung thành với những gì tôi biết”.
“Tôi biết vài người đã mất tiền vì cái đường ống dẫn bất lương. Tôi thì chả dại gì làm thế”.
Điều đó làm Pablo và Bruno hết sức thất vọng vì có quá ít người có tầm nhìn xa trông rộng.
Cả hai cùng chấp nhận trước thực tế rằng họ sống trong một thế giới xách nước... và chỉ có rất ít người dám mơ đến những giấc mơ đường ống dẫn.
Bạn được trả tiền chỉ khi bạn xuất hiện và làm công việc, giống như Bruno - Anh chàng xách nước?
Hay bạn làm một lần và được trả tiền lặp đi lặp lại, giống như Pablo - Anh chàng Xây đường ống dẫn?
Nếu bạn giống hầu hết mọi người, bạn đang thực hiện kế hoạch xách nước. Tôi gọi nó là “Cái bẫy đánh đổi Thời gian lấy Tiền.” Bạn biết phải làm gì rồi đấy:
- Một giờ làm việc bằng một giờ lương.
- Một tháng làm việc bằng một tháng lương.
- Một năm làm việc bằng một năm lương.
= Cái bẫy đánh đổi Thời gian lấy Tiền
Vấn đề của việc xách nước đó là tiền sẽ ngừng đến khi ngừng đi xách nước. Điều đó có nghĩa là khái niệm “công việc đảm bảo” hoặc một “công việc mơ ước” là một ảo tưởng.
Mối nguy hiểm cố hữu của việc mang xô xách nước là thu nhập tạm thời thay vì liên tục.
Nếu Bruno thức dậy với một cái lưng đau và không thể ra khỏi giường, anh ấy sẽ kiếm được bao nhiêu tiền ngày hôm đó? Không đồng nào cả! Không làm việc, không có tiền!
Điều tương tự xảy đến với bất kỳ công việc mang xô xách nước nào khác.
Một khi những người mang xô xách nước đã sử dụng hết những ngày nghỉ phép và những kỳ nghỉ lễ, nếu họ không thể tiếp tục mang xô xách nước, họ sẽ không thể tiếp tục nhận lương. Chấm hết.